سال هاست که برگ برگ تاریخچهء صد سال اخیر عود ایران را در سکوت و تواضعی که از گفتارش
پیداست گرد آوری می‌کند
در خیابان های تهران٬ از خانهء این عود نواز به کارگاه آن یکی سازندهء عود سَرَک می‌کشد. پای گفتگوی آنها که بر عود دستی دارند می‌نشیند و قسمتی از تاریخ معاصر موسیقی ایران را در وب سایتش برای آینده و امروز به یادگار می‌گذارد. بعد از سال ها تلاش امروز وب سایتش با نام عود ایرانی٬ نه تنها برای نوازندگان این ساز در ایران شناخته شده است که در بین بعضی از نوازندگان کشورهای عرب زبان و سایر کشورهایی که با عود سروکار دارند نیز شهرت خوبی پیدا کرده است
آنچه می خوانید مصاحبهء من است با مجید یحیی نژاد٬ نوازنده و گردآورندهء تاریخ معاصر عود ایران
پانزده ساله است که بعد از حضور در چند کنسرت موسیقی اصیل ایرانی و علاقمندشدن به آوازخوان هایی چون علیرضا افتخاری و شهرام ناظری تصمیم می‌گیرد که سازی به دست بگیرد و خود بنوازد و در نهایت عود را برمی‌گزیند و از همان ابتدا با مشکل پیدا کردن ساز و استاد برای فراگیری عود مواجه
می‌شود
بنا بر مطالعات مجید٬ عود سازی است با اصالتی قریب به یقین ایرانی که در دورانی به دلایلی نامعلوم از موسیقی ایرانی حذف می‌شود و با تلاش های اکبر محسنی که آهنگساز تصنیف معروف الههء ناز نیز بوده٬ حوالی سال ۱۳۲۰ دوباره به موسیقی ایران بازگردانده می‌شود. همان زمانی که محسنی در کشورعراق به فراگیری عود می‌پردازد و بعد ها آن را با خود به ایران می‌آورد. در کنار اکبر محسنی اجراهای عبدالوهاب شهیدی٬ خوانندهء سرشناس ایران در آن دوران که از عود برای همراهی نغمه هایش استفاده می‌کرده و خود می‌خوانده و می‌نواخته نیز باعث شده تا کم کم مردم با این ساز آشنایی بیشتری پیدا می کنند، وی اشاره می‌کند به این نکته که بسیاری از مردم این ساز را با نام عبدالوهاب شهیدی به خاطر دارند چرا که "حتی گاهی راننده های تاکسی هم با دیدن عود از عبدالوهاب شهیدی یاد می‌کنند
و در نهایت این منصور نریمان بوده است که با تدریس این ساز در هنرستان موسیقی باعث پیشرفت
این ساز شده است
از گفته های مجید پیداست که هیچ فرصتی را برای دستیابی به اطلاعات و منابع عود از دست نمی‌دهد. از اهل موسیقی گرفته تا مردم عادی از هرکسی که به گمانش ممکن است از عود چیزی بداند پرس و جو می کند
مجید تعصبی روی ایرانی بودن این ساز ندارد و ترجیح می‌دهد که عود را جهانی تر ببیند، سازی که در بیش از ۲۰ کشور دنیا به طور جدی نواخته می‌شود
وی که نوازندگی عود را نزد محمد فیروزی آغاز می‌کند، در ادامه در همان سال ها هر چند کوتاه افتخار شاگردی هنرمندانی چون سعید نایب محمدی، مجید ناظم پور و نوشین پاسدار را نیز داشته است
این ساز شده است
از گفته های مجید پیداست که هیچ فرصتی را برای دستیابی به اطلاعات و منابع عود از دست نمی‌دهد. از اهل موسیقی گرفته تا مردم عادی از هرکسی که به گمانش ممکن است از عود چیزی بداند پرس و جو می کند
مجید تعصبی روی ایرانی بودن این ساز ندارد و ترجیح می‌دهد که عود را جهانی تر ببیند، سازی که در بیش از ۲۰ کشور دنیا به طور جدی نواخته می‌شود
وی که نوازندگی عود را نزد محمد فیروزی آغاز می‌کند، در ادامه در همان سال ها هر چند کوتاه افتخار شاگردی هنرمندانی چون سعید نایب محمدی، مجید ناظم پور و نوشین پاسدار را نیز داشته است
با رسیدن به سن ۱۸سالگی و در شرایط جوی آن زمان که استفاده از شبکه های اجتماعی مجازی در فضای
اینترنت می‌رفته که جایگاه تازه ای بین نسل جوان ایرانی پیدا کند٬ مجید فعالیت تحقیقاتی خود را پیرامون تاریخچهء یک قرن اخیرِ این ساز در ایران آغاز می‌کند و مجموعه ای از این مطالعات و تحقیقات در بهمن هشتاد و چهار زمانیکه او ۲۰ ساله است در وب سایت "عود ایرانی" منتشر می شود
دو زبانه بودن وب سایت کمک می کند تا علاقمندان و نوازندگان این ساز از ملیت ها و سایر کشورها هم بتوانند با مجید در تماس قرار بگیرند واستقبال به نسبت چشمگیری از وب سایت داشته باشند. در داخل ایران هم با فراگیر شدن استفاده از اینترنت و بعد ها شبکه های اجتماعی چون فیسبوک٬ وب سایت عود ایرانی مخاطبان خاص خودش را پیدا می کند
از سال هفتاد و نه تا به حال جدا از فعالیت های تحقیقاتی و پژوهشی همچون جمع آوری عکس، فیلم، آلبومها و کتابهای منتشر شده با محوریت عود و بیوگرافی عودنوازان و عودسازان ایرانی که در مجموع نزدیک به چهار سال روز و شب زمان مجید را به خود اختصاص داده اند٬ مجید در نوازندگی عود هم فعال بوده است و با گروههایی چون خورشید، مهر و ارکستر مجلسی کامه راتا به رهبری کیوان میرهادی اجراهایی را در داخل یا خارج از ایران داشته است
تحصیل موسیقی برای مجید بیشتر در لابه لای تحقیقات شخصی اش بوده، اما با این حال دورهء کاردانی موسیقی را نیز در دانشگاه جامع علمی کاربردی گذرانده است. هرچند که آن دوره را از نظر سطح و کیفیت موسیقی چندان مطلوب نمی‌داند
تعصبی بر سبک خاصی از موسیقی ندارد و به موسیقی های پاپ، فیوژن، مینیمال و ... علاقه دارد. از دید او که نوازندهء عود است٬ به دلیل نبودن رپرتوآرهای مناسب برای عود در موسیقی ایرانی "هنوز موسیقی ایرانی نتوانسته است آن طور که شایسته است روی این ساز پیاده شود و به طور کل نوازندگان عود علاقه دارند که سبک های مختلف را با سازشان تجربه نمایند"
به همین دلایل است که وی در وب سایت عود ایرانی بخش عمده ای از فعالیتش را به جمع آوری تکنوازی ها و کتابهای منتشر شده از عود در داخل ایران اختصاص داده است
به کمک این وب سایت و همچنین فراخوان هایی که گاهاً درفیس بوک منتشر کرده است٬ هر از گاهی عودنوازان در گروه های کوچک ۵ تا ۱۰ نفره با مناسبت های مختلف گرد هم آمده اند. گاه برای دیدار با اساتید و گاه دوره همی های دوستانه و خودمانی تر دوستداران این ساز
مجید از کیوان میرهادی از نوازندگان بزرگ گیتار کلاسیک و رهبر ارکستر "کامه راتا" به عنوان کسی که در شکل گیری افکار هنری اش تاثیر به سزایی داشته یاد می‌کند
مجید یحیی نژاد فاصلهء زیادی بین عودنوازی در ایران بانوازندگی عودنوازان ترکیه و عربها می بیند٬ با این حال فضای موسیقی ایران برای ساز عود را فضایی رو به رشد و پویا می داند و به گمان او واردات عودهایی از ترکیه و سوریه با قیمت و کیفیت نسبتاً مناسب طی سالهای آغازین دهه ۸۰ به بازار ساز در ایران
کمک بزرگی به علاقمندان نوازندگی عود داشته است و طبیعیست که هرچه نوازندهء خوب بیشتر باشد٬ آلبوم های بیشتری ضبط و منتشر می شوند و مردم هر روز بیشتر و بیشتر با این ساز ارتباط برقرار می نمایند. جالب اینجاست که به گفته مجید عود یکی از سازهای پر طرفداردر بین بانوان نیز تلقی می شود و استقبال بانوان جوان ایرانی از این ساز در سال های اخیر بسیار زیاد بوده است.
هر چند در شرایطی که گرفتن مجوز برای اجرا یا انتشار آلبوم برای گروهها و نوازندگانی که می خواهند موسیقی شان شعر و کلام در بر داشته باشد با دشواریهایی روبروست ولیکن سرعت رشد و گسترش این ساز در جامعهء امروز ایران می تواند نوید دهندهء صبح روشنی برای فردای عود ایران باشد
مجید یحیی نژاد بارها کوچه ها و خیابان های تهران را پیموده تا پای صحبت اهالی عود بنشیند و در کامل تر کردن این وب سایت از هیچ تلاشی فروگذار نبوده است. ثمرهء تمام این تلاشها را می توانیم امروز در وب سایت پژوهشی تحقیقاتی او یعنی "عود ایرانی" شاهد باشیم
مصاحبه سارا زواره ای با مجید یحیی نژاد٬ پژوهشگر موسیقی٬ نوازنده و گرد آورندهء تاریخ معاصر عود ایران
لینک وب سایت عود ایرانی
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر