۱۳۹۲ اسفند ۲۲, پنجشنبه

مصاحبه سارا زواره ای با حمزه یگانه٬ موسیقی دان و آهنگساز سبک جز و موسیقی تلفیقی







پدرش حمید یگانه، پیش از انقلاب ایران در گروه موسیقیِ راکِ سولار سیستم نوازنده بوده است و گروه را با نواختن گیتار، درامز و کیبورد همراهی  می کرده .حمزه تحت تاثیر موسیقی جَز و پرُگرسیو راک دهۀ ۷۰ میلادی سالهای کودکیش را در خانه ای که همیشه سرشار از موسیقی بوده،  گذرانده است. از موسیقی ایرانی ،ترانه های کورش یغمایی را به خاطر دارد ،چرا که پدرش برای مدتی به عنوان  نوازندۀ درامز در کِلابی باکورش یغمایی  همکاری داشته . پدر که معماری تحصیل می کرده گاها در دانشگاه ملی ،همراه با بندِسولار سیستم اجراهایی داشته و در سال ۱۳۵۴ سولار سیستم موفق می شود به کسب مقام دوم در مسابقات جشنوارۀ موسیقی٬ که در دانشگاه شریف برگزار می شده است.
حمزه ۵ ساله است که می فهمد عاشق موسیقیست . آن روزهایی که ترانه ای از گروه جثروتال وی را با دنیای موسیقی راک پیوند می دهد. نیز تحت تاثیر موسیقی مایک اُلدفیلد و بعدتر گروه موسیقی مورد علاقۀ پدرش اِمِرسن لیک اَن پالمر،در سن ۱۰ سالگی تصمیم می گیرد پیانیست شود!
آنچه می خوانید مصاحبۀ من است با حمزه یگانه ، موسیقی دان و آهنگساز سبک جز وموسیقی تلفیقی

"همیشه دوست داشتم سبک جز و راک کار کنم ولی آن زمان ها معلمی نبود که بتواند این سبک ها را آموزش دهد".
عمویش وحید یگانه که علاقمند به پیانوِجَز بوده پیش تر به دنبال یافتن معلمی  که بتواند از او نوازندگی پیانوِ جز بیاموزد با موسیقیدانی ارمنی با نام ریموند آرامیان  اشنا می شود.حمزه همراه با عمویش به ملاقات ریموند می رود و ریموند به او توصیه می کند که ابتدا باید پیانو کلاسیک بیاموزد. و به این ترتیب اودر سن ۱۷ سالگی با گاگیک بابائیان  استاد پیانو کلاسیک آشنا می شود.
وارد رشتۀ موسیقی دانشگاه هنرو معماری ( آزاد تهران) می شود و همزمان به همراه امین  پسرخاله اش (از اعضای بندِ موسیقی عجم  در بریتانیا ) ، که او هم همزمان نوازندگی گیتار آکوستیک را آغاز کرده بود ،اولین بندِ موسیقی اش را تشکیل می دهد.

نیز از مدتها پیش به آهنگسازی علاقه داشته و قطعاتی را برای خودش می ساخته است و نخستین قطعه ای که ساخته و ذکر می کند که همراه با امین همیشه آن را می نواخته است ٬CLOUDY   BLUES٬نام دارد و اجرایی از آن که همراه با گروه آبرنگ نواخته است را می توان در کانال یوتیوبش مشاهده کرد.
"در دانشگاه کلاسیک می نواختم و علاقۀ اصلی ام همچنان جز و راک بود و آهنگسازی بود . تا اینکه کم کم شروع کردم به کنسرت گذاشتن و اجراهایی در دانشگاهی که محل تحصیلم بود (سال ۱۳۷۹)، که امین هم  در اجرا همراهم بود و تا آنجا که می دانم اولین بندِ موسیقی که درامز بر روی استیج دانشگاه برد ما بودیم.
کمی بعد با بچه هایی آشنا شدم که آنها نیز به موسیقی جز علاقه داشتند . دوستی داشتیم به نام شهرام همایونفر که با هزینۀ خودش از پیانیست ِارمنیِ معروفی به نام وهاگ هایراپتیان دعوت کرد تا برای تدریس سبک جز به ما، به ایران سفر کند.


در حین این کلاس ها بود که با ماهان میرعرب، امین طاهری و دارا  دارایی آشنا شدم  و بندی تشکیل دادیم بانام آبرنگ (که در اصل بندِ ماهان میرعرب بود که من به عنوان نوازنده عضو بند بودم) و بعد ها٬ نایما ( که من سرپرست گروه بودم و آهنگهایی که می ساختم را اجرا می کردیم). اغلب در سبک جَز فیوژن کار می کردیم و اولین آلبومم بانامِ آواره را با این بچه ها و همراهیِ کاوه سروریان که نِی و تنبک می نوازد ضبط کردیم .نحوۀ آشنایی ام با کاوه در دوره ای بود که وارد کارشناسی ارشد رشتۀ آهنگسازی دانشگاه هنر ( کرج) شدم .
در کنار ضبط آلبوم، کارهایی ارکسترال نیز ساختم از جمله "سوئیت بلوچی در ۴ مومان" ، " آهنگ زرتشت برای هورن و پیانو" و " تریویی برای ابوآ، پیانو و چلو با نام Changing States.
   
همراه با کاوه سروریان آلبومی به نام Persian Rug را ضبط کردیم . شامل قطعاتی بود که ساخته  و برای فلوت و پیانو در سبک کلاسیک - معاصرتنظیم کرده بودیم

اگر امکان دارد برایم بیشتر از آلبوم ها و آثاری که منتشر کرده ای و یا در دست تولید داری بگو.
سال ۱۳۸۹  آلبوم آواره را منتشر کردم که ضبط ، میکس و مستر آن توسط رامین مظاهری در استودیو باران انجام شد و دست اندرکاران اجرا عبارتند از : خودم، کاوه سروریان، ماهان میر عرب، امین طاهری، دارا دارایی، پیتر آکوپ و حبیب  مفتاح بوشهری



در سال ۱۳۹۰ همانطور که پیش تر اشاره کردم آلبوم پرشین راگ  را منتشر کردیم که کار مشترک من بود با کاوه سروریان و میکس و مستر آن توسط رامین مظاهری انجام شد و ضبط آن در استودیو باران 
سال ۱۳۹۱ آلبوم ساحل تهران را منتشر کردیم که میکس و مستر آن توسط کاوه عابدین ، ضبط در استودیو صبا و اجراکنندگان  آن عبارتند از خودم،  ماکان اشگوری، علی پور نگهبان و امین طاهری
و دو آلبوم هم که در حال حاضر در حال آماده کردنشان هستم با نامهای کاهگل و دَوَران٬ که کاهگل به زودی منتشر خواهد شد و موسیقیدانان دست اندرکار آن عبارتند از ماهان میر عرب،کاوه سروریان و حمزه یگانه  ،  انجام میکس و مستربه عهدۀ رامین مظاهری است و ضبط آن در استودیو صبا انجام می شود و آلبوم دَوَران که هنوز به مرحلۀ میکس نرسیده است.
همچنین در ضبط و تنظیم چند آلبوم نیز همکاری داشته ام که یکی از انها به همراه آذرخش فراهانی بزودی منتشر می شود که در آن برای اولین بار آهنگ هایی در سبک جز - رپ بر روی رپ فارسی ساخته شده.
توضیح مختصر دربارۀ آلبوم ها اینکه ، آلبوم آواره کاری تلفیقی محسوب می شود که  در آن از سازهای نِی و تنبک در کنار بندِ جَز استفاده شده است .
نیز برخی از موسیقی دانان که تا کنون با آنها افتخار همکاری داشته ام عبارتند از علی بیرنگ پیانیست ، بابک صفر نژاد نوازنده هارمونیکا، ماکان اشگوری خواننده، دارا دارایی نوازندۀ بیس، کاوه سروریان نوازندۀ نِی، تنبک، دودک ،پرکاشن و فلوت  و امین طاهری نوازندۀ درامز هستند .
برای تهیه آلبوم ساحل تهران قصدم استفاده از ترانه هایی با زبان فارسی در غالب موسیقی با سبک جز بود که برای مثال آهنگ های شناخته شده و فولک ایرانی مانند شکار آهو ٬ بارون بارونه و تصنیف مرغ سحر را در سبک جز باز تنظیم کرده ام.
و در آلبومی هم که در حال حاضر در حال ضبط آن هستم آثاری از فرهاد مهراد و افشین مقدم را در سبک جَز فیوژن تنظیم کرده ام.



آیا کتابی هم در رابطه با موسیقی به صورت تالیف و یا ترجمه منتشر کرده ای ؟
دو مجموعه آماده کرده ام که هنوز منتشر نشده اند.یکی تنظیم  ۱۰ آهنگ از گروه پینک فلوید  که آن را رایگان درصفحۀ فیس بوکم به صورت آنلاین برای استفادۀ علاقمندان گذاشته ام و دیگری تنظیم ۶۰ آهنگ برای هنرجویان پیانو است که نوشته ام و هنوز منتشر نکرده ام که مسائل مالی مهمترین دلیل منتشر نکردن آنهاست.
و اضافه می کند، " زمانی که من می خواستم موسیقی جز یاد بگیرم آنقدر منابع محدود بودند که تنها منبع برای تهیۀ کتاب های مربوط، فروشگاه اسکندریان ،نزدیک خیابان جمهوری بود و آقای آرام استفانیان صاحب آن فروشگاه بودند اما امروز می توانی به راحتی از طریق اینترنت  به اطلاعات مورد نیازت دسترسی داشته باشی، هرچند من این امکان را داشتم که از آرشیو بی نظیر صفحه های پدرم استفاده کنم".

از حمزه در رابطه با جشنوارۀ موسیقی جز در ایران می پرسم و اینکه آیا مسابقاتی برای این نوع از موسیقی که علاقۀ اول او در موسیقی است در ایران وجود دارد؟ 
در ایران هیچوقت جشنواره یا مسابقه ای که چشمگیر باشد و خاص این نوع موسیقی باشد وجود نداشته و حتی برای کنسرت هایمان ٬ معمولا سالن هایی با گنجایش ۳۰۰ نفر را انتخاب می کنیم ،چرا که هزینۀ سالن های بزرگ تر خیلی بالا تر است و این در حالی است که تمام هزینه ها و فشارها بر روی خود اعضای گروه است با این حال این را هم اضافه می کنم که در چند کنسرت اخیر رضا کریمی تبار به عنوان مدیر برنامه ،گروه را همراهی کرده است .از طرفی فضای مخاطب موسیقی امروز تهران  فضای بسیار مناسبی است برای موسیقی جز.هر روز بر تعداد مخاطب های این نوع از موسیقی افزوده می شود  و به گمانم اگر آزادی اجرای موسیقی در اینجا بیشتر بود شهری ایده آل بود برای بندهای جَز و راک از تمام کشورهای دنیا.

با توجه به قوانین و محدودیت های فضای موسیقی در ایران آیا موسیقی شما برای کسب مجوز چه برای اجرای زنده و چه برای آلبوم هایتان با مشکلی رو برو بوده است؟
معمولا برای آلبوم هایی که بی کلام هستند مشکلی نیست و بیشترِ مشکلات بر سر اشعار و ترانه هاست که خیلی کار را دشوار می کند و معمولا باید آشنا و پارتی داشته باشی تا بتوانی برای آثارت مجوز بگیری.
در گذشته مجوز آلبوم باید حتما از طریق شرکت های مشخصی گرفته می شدو همین باعث می شد که وارد بازی های شرکت ها می شدی، ولی در حال حاضر خود فرد هم می تواند برای دریافت مجوز اقدام نماید .با این همه برای مثال ،برای گرفتن مجوز  آلبوم آواره بیشتر از یک سال طول کشید تا توانستیم مجوز بگیریم
و در حال حاضر هم در ایران فقط دو شرکت هستند که برای آثاری  با سبکهایی به جُز سبک پاپ مجوز می گیرند٬ چرا که اینجا ایران است و کار فرهنگی سودِ مالی چندانی برایشان ندارد

آیا پیش آمده که بیرون از ایران اجرایی داشته باشی ؟ 
بله سال ۱۳۹۰  به همراه امین طاهری ، آذرخش و گلشیفته فراهانی کنسرتی در پاریس داشتیم در سالن  Péniche  Anako که البته بیشتر آثار در سبک راک و از آثار آذرخش فراهانی بودند و نام بندِ موسیقی شان کوچ نشین بود
و از آنجا که متن ترانه ها به زبان فارسی بود طبیعتا مخاطب ها هم اکثرا فارسی زبان بودند.
در اتریش نیز چند اجرای کوچک داشته ام.
 آهنگسازی٬ تنظیم و نوازندگی فعالیت های اصلی تو هستند ٬ آیا در زمینهء تدریس موسیقی هم فعال هستی ؟
۳ سال به عنوان استاد دانشگاه در دانشگاه هنرتدریس داشتم. و در حال حاضر نیز چند سالی است که در آموزشگاه هترا به تدریس پیانو جز و آهنگساری مشغول هستم .

 روند رشد موسیقی جز در ایران را در سال های اخیر چطور توصیف می کنی ؟ نیز برای به روز نگاه داشتن دانش موسیقی ات در این شاخهء بخصوص  از چه وب سایت ها و یا شبکه هایی استفاده می کنی؟




 به نظرم در این چند سال  موسیقی ِجز ِ ایران پیشرفت خوبی‌  داشته  است که دلیلش دسترسیما به منابع مختلف از طریق اینترنت و شبکههای ماهوارهای است. چندین بار برایم پیش آمده که  شاگردانم  با دیدن شبکه مزو به جز علاقمند شدند. شاید گفتن این مطلب جالب باشد که بیشتر شاگردان من از شهرهایی مانند شیراز و گرگان هستند که دلیلش را دقیقا نمیدانم ولیمیدانم در این شهرها  علاقمندان  سبک جز زیادهستند و چندین بار ازگروه ما دعوت شده تا برای علاقمندان در این شهرها  کنسرت داشته باشیم٬ که تاکنون به دلیل مشکلات مالی موفق به انجام این کار نشده ایم
 علاقهء اصلی ام سبک ورلد جز و وُرلد فیوژن که نوعی جز است می باشد٬ و همیشه کارهای روز دنیا در این سبکها را دنبال میکنم . موسیقیدان هاییچون تیگران هاماسیان ، نیون له، کریم زیاد و ... .
در ضمن از معدود موسیقیدان های ایرانیکه در این سبک فعال هستند ماهان میرعرب است که با نوازندگان مطرح جز در جهان ساز می نوازد و من همیشه کارهایش را دنبال میکنم و ایده می گیرم .
لازم به گفتن است که متاسفانه در ایران  نوازنده در این سبکها نداریم تا آنجا که من برای ضبط آلبوم کاهگل مجبور بودم کارهایم را به خارج از کشور  بفرستم تا نوازندگانی  کار ها را نواخته و ضبط کنند و برایم بفرستند. نیز از یوتیوب به عنوان منبعی برای شنیدن موزیک های مورد علاقه ام استفاده میکنم چرا که به هرموسیقی که بخواهم می توانم دسترسی داشته باشم . در ضمن من سبک جز را با گوش دادن در آوردن آهنگهای معروف جز و نوشتن نت هایشان  یاد گرفتم  به عبارتی transcribe (ترنسکرایب) کردم .از جمله آثاری که به این ترتیب بر روی آنها کار کرده ام آثاری از تیگران هاماسیان است که ضبط کرده ام و درکانال یوتیوبم قابل دسترسی هستند.

مصابحه سارا زواره ای با حمزه یگانه موسیقی دان و آهنگساز سبک جز و موسیقی تلفیقی

لینک کانال یوتیوب حمزه یگانه
لینک صفحه فیس بوک حمزه یگانه


۱ نظر: